Κατα την περίοδο του μεσοπολέμου και λίγο πριν το ξέσπασμα του Β!ΠΠ η Βρετανική Εταιρεία σχεδίασης και κατασκευής αεροσκαφών Hawker Aircraft Ltd που από το 1925 είχε διαδεχτεί την Hawker Engineering Co., αρέσκονταν στο να δίνει στις σχεδιάσεις της ονόματα "στοιχειών" της φύσης. Έτσι δημιούργησε μία "οικογένεια στοιχειών" που την αποτελούσαν το "Tempest" (Θύελλα) το "Tornado" (Ανεμοστρόβιλος), το "Typhoon" (Τυφώνας) και το "Hurricane" (Λαίλαπα). Από αυτά τα τέσσερα, εκείνο που έμελλε να ξεχωρίσει και να κατασκευαστεί σε τεράστιους αριθμούς ήταν το τελευταίο. Το Hawker Hurricane. Αν και υποδεέστερο σε επιδόσεις του συμπολεμιστή του που άκουγε στο όνομα Spitfire, το Hurricane ήταν εκείνο που έμελλε να σηκώσει το μεγαλύτερο μέρος του βάρους της Μάχης της Αγγλίας, απέναντι σε ισάξιους αν όχι ανώτερους αντιπάλους όπως το Bf-109 και να δρέψει πανάξια δάφνες και περγαμηνές.

Hawker Hurricane... Hit Hard...

Η μελέτη του άρχισε το 1933 πάνω σε μία σχεδίαση του Διευθυντή του Τμήματος Σχεδιάσεων της Hawker Aircraft Ltd, Sydney Camm. Τον Ιανουάριο τoυ 1935 o Camm παρέδωσε στη Διοίκηση της Εταιρείας τα σχέδια ενός μονοπλάνου που εν πολλοίς βασιζόταν σε αυτά του διπλάνου Hawker "Fury" και ικανοποιούσε τις απαιτήσεις επιδόσεων και οπλισμού του Υπουργείου Αεροπορίας με αριθμό F.5/34. Η σχεδίαση αυτή ονομάστηκε αρχικά "Μαχητικό Μονοπλάνο" και απαιτούσε τον εφοδιασμό του με τουλάχιστον οκτώ πολυβόλα των 0,303" (7.7mm). Λίγο αργότερα η κωδικοποίηση των προδιαγραφών άλλαξε και έγινε F.36/34, όμως η ονομασία "Μαχητικό Μονοπλάνο" παρέμεινε. Στις νέες απαιτήσεις το κυρίαρχο στοιχείο ήταν η αντικατάσταση των πολυβόλων Vickers με τα αμερικανικά Colt - Browning των 0,303" (7.7mm). Η ταχυβολία τους ήταν επίσης μία σημαντική παράμετρος που απαιτούσε ότι μέσα σε χρόνο 2 δευτερολέπτων, όσος και ο χρόνος που πρακτικά θα μπορούσε ένας μέσος χειριστής να κρατήσει τον αντίπαλό του μέσα στο σκοπευτικό, θα έπρεπε να εκτελεί επαρκή αριθμό βολών μέσα σε αυτό τον περιορισμένο χρόνο. Τα 8 πολυβόλα θα έπρεπε να έχουν 334-338 φυσίγγια καθένα που θα μπορούσαν να καταναλωθούν σε συνεχόμενη βολή το μέγιστο 20 δευτερολέπτων. Με μία απλή πράξη βλέπουμε ότι οι απαιτήσεις της  ταχυβολίας του κάθε πολυβόλου ήταν περί τα 17 φυσίγγια το δευτερόλεπτο. Σε 2 δευτερόλεπτα λοιπόν 250-260 βολίδες πάνω στο αντίπαλο αεροσκάφος, ήταν διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός. Έτσι στα αεροπλάνα παραγωγής δηλαδή τα Hurricane I εγκαταστάθηκαν οκτώ πολυβόλα Browning 0,303" αμερικανικής προελεύσεως, Βρετανικής όμως κατασκευής της Birmingham Small Arms Company Limited (BSA) με ταχυβολία 20 φυσίγγια ανά δευτερόλεπτο δηλαδή κατα πολύ ανώτερη των απαιτήσεων των προδιαγραφών.

Όσον αφορά στις επιδόσεις η ταχύτητα του αναμενόταν να φτάσει τα 320 mph στα 15000 πόδια.
Η πρόταση της Hawker διαβιβάστηκε στο Υπουργείο Αεροπορίας στις 4 Σεπτεμβρίου 1934 και αφού πείστηκε η ηγεσία της αεροπορίας, στις 21 Φεβρουαρίου 1935 έδωσε το πράσινο φώς στον Kamm για την κατασκευή ενός πρωτοτύπου με στοιχεία Κ5083 που η δομή του θα βασιζόταν στην νοοτροπία των διπλάνων. Οι εργασίες άρχισαν σχεδόν αμέσως. Η άτρακτος από το πιλοτήριο και πίσω κατασκευάστηκε με σκελετό από σωληνοδοκίδες και υφασμάτινη επικάλυψη. Το εμπρόσθιο μέρος όπου βρισκόταν ο κινητήρας ήταν από ολομεταλλική επικάλυψη και μεγάλα προσθαφαιρούμενα μεταλλικά panels. Στις πτέρυγες επίσης ο σκελετός είχε κατασκευαστεί για τα πρώτα αεροπλάνα από μεταλλικές δοκούς και δοκίδες ενώ η επικάλυψη ήταν υφασμάτινη προκειμένου να επιταχυνθεί η κατασκευή. Πολύ σύντομα όμως αυτό άλλαξε και η υφασμάτινη επικάλυψη των πτερύγων αντικαταστάθηκε από φύλλο εξελλασμένου αλουμινίου. Ίδια κατασκευή με τις πτέρυγες είχε και το ουραίο τμήμα όπως και όλα τα πηδάλια. Ο πρώτος κινητήρας που εγκαταστάθηκε στο Hurricane ήταν ένας εμβολοφόρος ατμοψυχόμενος κινητήρας Rolls-Royce Goshawk των 660hp. Ο ατμοψυχόμενος κινητήρας χρησιμοποιούσε την εξής τεχνική: Αντί να κρατήσει το ψυκτικό υγρό κάτω από το σημείο βρασμού στο σύστημα ψύξης, το ψυκτικό αφηνόταν να βράσει. Η αλλαγή της κατάστασης του ρευστού από υγρό σε ατμό αποσπούσε περισσότερη θερμότητα από τον κινητήρα, οπότε απαιτείται μικρότερη ποσότητα ψυκτικού. Ομως για να λειτουργήσει ο κύκλος απαιτείται ένα ψυγείο που θα μετατρέψει τον ατμό πάλι σε υγρό. Η ποσότητα του ατμού που έπρεπε να ψυχθεί για να μετατραπεί σε υγρό ήταν αρκετά μεγάλη και απαιτούσε ένα μεγάλο ψυγείο. Το μεγάλο ψυγείο με τη σειρά του προσέδιδε μεγάλη μετωπική επιφάνεια πράγμα που αύξανε την οπισθέλκουσα άρα περιόριζε την ταχύτητα. Το σύστημα προσγειώσεως ενώ αρχικά είχε σχεδιαστεί να είναι σταθερό χάριν απλότητας κατασκευής κατα τα πρότυπα των διπλάνων (απόπου προερχόταν και το Hurricane) απεδείχθη σαν μη εφικτό αν ήθελαν να πιάνει τις επιδόσεις που υποσχόταν. Έτσι ανατέθηκε στην Dowty να σχεδιάσει ανασυρόμενο σύστημα προσγειώσεως, όχι μόνο το κύριο αλλά και το ουραίο. Έτσι τα σκέλη ανασυρόταν προς την άτρακτο ενώ το ουραίο προς τα πίσω και μισοκρυβόταν μέσα σε μία φωλεά στην άτρακτο.Το καύσιμο συνολικά από 490 λίτρα για το πρωτότυπο αποθηκευόταν σε τρείς δεξαμενές. Δύο στο κεντρικό τμήμα των πτερύγων και μία στην άτρακτο ακριβώς μεταξύ του κινητήρα και του πιλοτηρίου. Καταλαβαίνετε λοιπόν αν η δεξαμενή αύτη έπαιρνε φωτιά τι θα γινόταν στο πιλοτήριο....

Το φθινόπωρο του 1935 το πρωτότυπο έφτασε στις εγκαταστάσεις της Hawker στο Brooklands για την τελική συναρμολόγηση και στις 6 Νοεμβρίου του ιδίου έτους έκανε την παρθενική του πτήση με χειριστή τον αρχιδοκιμαστή της Hawker George Bulman.H Βρετανική Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF) που αρχικά ήταν διστακτική και μάλλον αδιάφορη για το ιδιωτικό εγχείρημα της Hawker εντυπωσιάστηκε από τις επιδόσεις του νέου μαχητικού που ξεπέρασε τα 300 μίλια / ώρα σε οριζόντια πτήση. Έτσι έσπευσε να εγκρίνει την κατασκευή εξακοσίων αεροσκαφών τον Ιούλιο του 1936. Έτσι το Hurricane έμεινε στην Ιστορία σαν το πρώτο βρετανικό μονοπλάνο μπήκε σε ενεργό υπηρεσία και δράση.

Το πρώτο αεροπλάνο παραγωγής παραδόθηκε το 1937 με κινητήρα Rolls-Royce Merlin II των 1.030 ίππων, και έλικα σταθερού βήματος δύο πτερυγίων. Ο συνδυασμός αυτός έδινε μια τελική ταχύτητα 318mph (μιλίων / ώρα) στα 17.400 πόδια. Λίγο αργότερα όμως η δίφυλλη έλικα αντικαταστάθηκε οριστικά με τρίφυλλη και κινητήρα Merlin III παρόμοιας ισχύος. Ο νέος συνδυασμός έδωσε ένα βαθμό ανόδου περίπου δυόμισι χιλιάδες πόδια ανά λεπτό επίδοση εντυπωσιακή για την εποχή εκείνη. Επίσης η ακτίνα δράσης του άγγιζε τα 600 μίλια με ταχύτητα 175 mph. Αυτά ήταν τα Hurricane Ι που ήταν οπλισμένα με οκτώ πολυβόλα Browning των 0.303", τέσσερα σε κάθε πτέρυγα. Επιπλέον για περιορισμό του βάρους η ποσότητα καυσίμου μειώθηκε στα 440 λίτρα. Έτσι λοιπόν άρχισε η παραγωγή του αεροπλάνου που έμελλε να σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος της Μάχης της Αγγλίας.

Τον Σεπτέμβριο του 1940 ανέλαβε υπηρεσία το Hurricane II σε ενίσχυση των Hurricane Ι στην έξαρση της μάχης της Αγγλίας. Εφοδιασμένο με τον ισχυρότερο κινητήρα Merlin XX που έφερε σύστημα υπερσυμπιεστή δύο σταδίων και απόδοση 1.460 ίππων στα 6.200 πόδια, είχε σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση της ταχύτητας (σημαντικό στοιχείο την εποχή εκείνη) και της απόδοσης σε μεγάλο ύψος. Περί το τέλος του 1940 εμφανίστηκε το Hurricane ΙΙΒ, οπλισμένο με 12 πολυβόλα των 0.303" τοποθετημένα από έξι σε κάθε πτέρυγα. Το 1941 το Hurricane IIC, οπλισμένο με 4 κανόνια Hispano των 20mm τοποθετημένα στις πτέρυγες, έγινε πλέον το πρότυπο παραγωγής του τύπου. Στα μέσα του 1942, όμως όταν το Hurricane Ι έπαψε να αποτελεί τον κυρίαρχο της αεροπορικής υπεροχής με το Spitfire να αναλαμβάνει υπηρεσία, ένα νέο Hurricane, το IID άρχισε να βγαίνει από την παραγωγή. Το Hurricane IID ήταν οπλισμένο με 2 κανόνια Vickers των 40mm και 2 πολυβόλα των 0.303", μετατρέποντας το σε ένα από τα κορυφαία tank busters (εξολοθρευτές αρμάτων) του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα μέσα του 1943 μπήκε στη γραμμή παραγωγής το Hurricane IV. Ηταν εφοδιασμένο με κινητήρα Merlin 24 ή 27 με ισχύ 1,650 ίππων. Μπορούσε να δεχτεί διάφορα οπλικά φορτία σε πτερυγικούς φορείς σε ρόλους προσβολής εδάφους. Αυτά περιελάμβαναν πυροβόλα των 40 χιλιοστών, 8 ρουκέτες ή φορτία βομβών μέχρι 500 λίβρες.Και επειδή κάπου εδώ φαίνεται να χάνεται η σειρά να αναφέρω ότι δεν κατασκευάστηκε ποτέ μοντέλο με την κωδικοποίηση Hurricane ΙΙΙ αλλά από το IID πέρασε κατευθείαν στο IV που αναφέρω πιο πάνω. Η τελευταία έκδοση του Hurricane ήταν το Mk V. Κατασκευάστηκαν μόνο δύο πρωτότυπα. Ήταν βασικά Mk IVs εφοδιασμένα με νέους κινητήρες Merlin 32 των 1,700 hp και τετράφυλλες έλικες.

Μια άλλη παραλλαγή του βασικού μαχητικού Hurricane ήταν τα Sea Hurricanes που επιχειρούσαν από αεροπλανοφόρα. Αυτή η έκδοση ήταν βασισμένη σε διάφορες εκδόσεις του Hurricane και υπηρέτησαν με το Βασιλικό Ναυτικό από τις αρχές του 1941 έως τον Απρίλιο του 1944. Το Sea Hurricane ΙΙc στα τέλη του 1942, ήταν μια ναυτική έκδοση του κανονικού Hurricane ΙΙc, εφοδιασμένο με έναν κινητήρα Merlin XX και μέγιστη ταχύτητα 342mph στα 22.000 πόδια και βαθμό ανόδου σχεδόν 2500 πόδια / λεπτό.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939, που άρχισε ο πόλεμος η RAF διέθετε 527 Hurricane και 321 Spitfires που εκαλούντο να αντιμετωπίσουν τα περίπου 2700 αεροπλάνα της Γερμανίας. Αυτά οργανώθηκαν σε 32 μοίρες Hurricane και 19 μοίρες Spitfire. Μετά τον αστραπιαίο πόλεμο και την κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους της Ευρώπης, η Γερμανία απεφάσισε να συντρίψει την αεροπορική δύναμη της RAF με την πανίσχυρη τότε Luftwaffe να έχει βάλει σαν πρώτη προτεραιότητα να καταστρέψει ολοκληρωτικά τη RAF. Η μάχη της Βρετανίας ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1940. Η Γερμανία έστελνε κύματα βομβαρδιστικών He 111, Do 17 και Ju 88, με την κάλυψη των μαχητικών Messerschmitt 109 και 110. 

Το 1942 στη RAF άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι το Hurricane ήταν παρωχημένο ως μαχητικό δίωξης και του άλλαξαν πρωτεύοντα ρόλο. Τώρα θα ήταν πλέον αεροσκάφος κρούσης με δευτερεύοντα ρόλο τη δίωξη. Σαν τέτοιο είδε σημαντική δράση στο Μέτωπο της Β. Αφρικής με οπλισμό που το κατέστησε ένα τρομερό όπλο προσβολής στόχων εδάφους. Παρόλο που υπέστη σοβαρές απώλειες από τα πιο γρήγορα και πιο ευέλικτα εχθρικά μαχητικά, και τα ισχυρά αντιαεροπορικά του άξονα, εξακολουθούσε να έχει τη φήμη ως ένα σκληρό, αξιόπιστο αεροσκάφος προσβολής επίγειων στόχων, προκαλώντας βαριές απώλειες στις ορδές του Rommel. Συνολικά κατασκευάστηκαν14533 Hurricanes εκ των οποίων 12975 στη Βρετανία, μερικά με άδεια στη Γιουγκοσλαβία και το Βέλγιο πριν από τον πόλεμο και πολύ περισσότερα στον Καναδά από το 1940 έως το 1942. Αρκετά πουλήθηκαν ή παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Αίγυπτο, την Ινδία, την Ιρλανδία, τη Φινλανδία, τη Ρουμανία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Περσία, ενώ ένα και μοναδικό πουλήθηκε στην Πολωνία προτού η χώρα καταληφθεί από τους Ναζί. Περίπου 3.000 Hurricanes παραχωρήθηκαν επίσης στην ΕΣΣΔ όπου έδρασαν στο Ανατολικό Μέτωπο.

Το Hurricane τελικά επισκιάστηκε από το σπουδαίο Spitfire, αλλά συνέχισε να είναι το πασπαρτού της RAF. Ανθεκτικό και ευέλικτο, έφερε το κύριο βάρος των γερμανικών επιθέσεων κατά τη διάρκεια της Μάχης της Αγγλίας και η στατιστική λέει ότι "ευθύνεται" για το 60% των συνολικών εχθρικών απωλειών. Κάποιος Βρετανός αεροπόρος και συγγραφέας είχε πει ότι το Hurricane ήταν από μόνο του μία αεροπορία.

Οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφέρονται στο Hurricane ΙΙc
Μέγιστη ταχύτητα: 327 μίλια / ώρα στα 18.000 πόδια.
Αρχικός βαθμός ανόδου: 2.750 πόδια / λεπτό.
Ακτίνα δράσης: 465 μίλια (σχεδόν 750 χλμ) με ταχύτητα 177mph (με εσωτερικό καύσιμο 441 λίτρα). Με 2 εξωτερικές απορριπτόμενες δεξαμενές με ακόμη 200 lt καθε μία η ακτίνα αυτή έφτανε τα 920 μίλια (σχεδόν 1500 χλμ). Με δύο μη απορριπτόμενες δεξαμενές χωρητικότητας 410 lt κάθε μία ξεπέρναγε τα 2000 χλμ. Οι τελευταίες χρησιμοποιούνταν μόνο για πτήσεις μεταφοράς (ferry flight), ποτέ επιχειρησιακά, διότι το καθιστούσαν κυριολεκτικά "sitting duck".  
Οπλισμός: 4 των 25mm Hispano κανόνια + 2 εξωτερικούς φορείς δεξαμενών με 44 ή 90 γαλόνια κάθε μία.
Κενό βάρος: 5,658 λίβρες (2566 kg)
Μέγιστο βάρος απογειώσεως: (8,044 λίβρες (3650kg)
Άνοιγμα πτερύγων: 12,2m
Μήκος: 9,80m
Ύψος: 4,04m

Πτερυγική Επιφάνεια: 24 τ.μ.

ΑΕ977 "LE D": Κατασκευάστηκε σαν Hurricane I στον Καναδά την Άνοιξη του 1940. Παραδόθηκε στη RAF τον Σεπτέμβριο του 1940. Τροποποιήθηκε σε Sea Hurricane Mk.X τον Ιούλιο του 1942. Στις 5 Δεκεμβρίου 1942 καταστράφηκε σε ατύχημα και χαρακτηρίστηκε "εκτός οικονομικής επισκευής" (BER). Βρέθηκε το 1960 και αποθηκεύτηκε μέχρι το 1994. Η ανακατασκευή του από τη Hawker Restorations Ltd., στο Ηνωμένο Βασίλειο διήρκεσε από το 1994-2001. Πήρε νηολόγιο ως G-TWTD και έκανε την πρώτη του πτήση στις 7 Ιουνίου 2000, βαμμένο στα χρώματα που πέταγε ο Gp Capt Douglas Bader, του 242 Sqn, της RAF. Το έχω φωτογραφίσει στο Duxford στις 8 Ιουλίου 2000.

Το R4118 είναι το μοναδικό Hurricane I από τη Μάχη της Αγγλίας που "επιζεί" σε αεροπλοϊμη κατάσταση. Το έχω φωτογραφήσει στο RIAT στις 16 Ιουλίου 2006.

Διαβάστε εδώ την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία του, και το πώς το επανέφεραν σε αεροπλόιμη κατάσταση σχεδόν εκ του μηδενός.

Η RAF όμως με τις τακτικές που εφήρμοσε απέδειξε ότι τα θεωρητικά ανώτερα Bf 109 και οι πολυπληθέστεροι αριθμοί δεν απέδιδαν τα αναμενόμενα στο πεδίο της μάχης. Ο ίδιος ο Goering είχε πει στον Hitler όταν τον ρώτησε τι θέλει επιτέλους για να συντρίψει τη RAF: "Μια Μοίρα Spitfire και Hurricane φύρερ μου...."

Hurricane Mk. IIb Duxford 29 Δεκεμβρίου 2016

Το Hurricane εξόπλισε τις δύο πρώτες Ελληνικές Μοίρες την 335 και 336 και στα Ελληνικά χέρια έγραψε λαμπρές σελίδες στο βιβλίο της Ιστορίας της Πολεμικής μας Αεροπορίας.

Hurricane I P2954 του 302 Σμήνους Πολωνών που πολέμησαν στη Μάχη της Αγγλίας. Replica στο Μουσείο του Duxford.

Μπορείτε εδώ να διαβάσετε την Ιστορία του. 

Hurricane II Replica S/N Z3427 του 121 Σμήνους με χειριστή τον Carroll McColpin. RAF Hendon Museum 31 Δεκεμβρίου 2016. Διαβάστε εδώ την Ιστορία του.

Κ. Γαβριλάκης 2017

Το Hurricane εξόπλισε δύο από τις αρχαιότερες Μοίρες Διώξεως της Ελληνικής Αεροπορίας. Την 335 ΒΕΜΔ και την 336 ΒΕΜΔ. 
Μπορείτε να διαβάσετε την Ιστορία τους στη Μ. Ανατολή και το Μέτωπο της Β. Αφρικής ΕΔΩ.